Gelişen teknoloji sayesinde, insanların aklına artık yüzlerce küçük işletme kurma fikri geliyor. Bu fikirler e-ticaretten danışmanlık hizmeti vermeye kadar çeşitlilik gösteriyor; ancak söz konusu küçük işletme kurma fırsatları ise ‘Ne üzerine?’ sorusu bizi cevaba ulaştırmıyor. ‘Kim?’ ve ‘Neden?’ soruları da büyük önem arz ediyor.
Günümüzde insanlar küçük işletme sahibi olmak konusunda hiç olmadığı kadar hevesli. Hatta Y ve Z jenerasyonu da kendi işinin patronu olma peşinde girişimlerde bulunuyor. TOBB tarafından Türkiye’de yapılan bir araştırmada yaş aralığına bakıldığında, küçük işletme sahiplerinin yalnızca yüzde 35’i 50-59 yaşları arasında. Ayrıca yüzde 91’i erkek, yüzde 9’u da kadın olarak göze çarpıyor. Motivasyonlarının ne olduğu sorulduğundaysa yüzde 23’ü ‘tutkularının peşinden gitmek’ olduğunu söylüyor; fakat gerçeklere bakıldığında, küçük işletmelerin yalnızca üçte biri 10 yıldan fazla, yarısı ise beş yıldan fazla ayakta kalabiliyor. Beş yıldan fazla faaliyetlerine devam edebilen işletme sayısı 2016’da yüzde 45.4 iken, 2019’da bu sayının yüzde 51’e ulaştığını da belirtmek gerek. Gelecek parlak görünebilir; ama işletme sahibi olmak isteyen herkesin engeller ve zorluklardan haberdar olması gerekiyor. Olumlu bakış açısını gerçek sektörel verilerle dengeleyebilmek çok önemli. Facebook’un OECD ve Dünya Bankası iş birliğiyle hazırladığı Future of Business (İş Dünyasının Geleceği) raporuna göre ise küçük işletmelerin yüzde 15’i pazarlama ve reklamla ilgili sorunlar yaşarken, yüzde 13’ü zaman yönetimi, işe alım ve çalışanların elde tutulması ve idari işlerde zorlandıklarını belirtiyor.
Zorluklarla Baş Edebilme
Günümüzde çoğu startup yeni hayatta kalma oranlarına bakıyor. KOSGEB’in KOBİ Politika Endeksi Türkiye Raporu’na göre 2016’dan 2017’ye kadar beş işletmeden dördü bir yıldan fazla hayatta kalmayı başardı. Ayrıca 2005’ten 2017’ye kadar hayatta kalma süresi bir yılı geçen işletmelerin oranı yüzde 78.6 olarak göze çarpıyor. Yazılım yayıncılığındaki küçük firmaların oranı yüzde 12.3 arttı. Bunun yanında ilaç ve tıp alanlarında çalışan küçük firmaların sayısında yüzde 6.3’lük bir artış olurken, bilimsel araştırma ve geliştirme ile bilgisayar sistemleri tasarımı alanlarında yüzde 4.0’lık artışlar gözlemlendi. Bu, değer yarattıkları sürece küçük işletmelerin de yüksek teknolojili sektörlere kabul edildiğini gösteriyor. Türkiye’de maaşlı çalışanları olan firmaların yüzde 99.7’si küçük ve orta büyüklükteki işletmelerden oluşuyor. Bir anlamda, Türkiye ekonomisinin belkemiğini KOBİ’ler oluşturuyor; ancak hangi sektöre ve pazara gireceğinize karar vermek bilgelik, sezgisellik ve verilere dayanan bir karar verme sürecini gerektiriyor. Günümüzde KOBİ’lerin en çok hizmet verdiği sektörler ise; yüzde 11 ile ticari hizmetler, yüzde 11 ile yiyecek ve restoran, yüzde 10 ile sağlık, güzellik ve fitness. Bu sektörleri yüzde 7 ile genel satış ve yüzde 6 ile ev hizmetleri takip ediyor. Bu bize iş dünyasında hâlâ girişimcilik için yeterince alan olduğunu gösteriyor.
İyi Tarafından Bakmak
Serbest iş piyasası platformu Freelancer.com’a göre, 2018 yılında 1 milyondan fazla kişinin bağımsız bir şekilde çalıştığı saptandı. 2014’ten beri çalışanların yüzde 36’sını serbest meslek sahipleri oluşturuyor. Serbest meslek sahipleri belirli aralıklarla gelir sağlamak için geçici iş ilişkileri içerisine giriyorlar. Ayrıca tutkulu oldukları projelerde çalışma imkanına da sahip oluyorlar. Bunun yanı sıra global ekonomilerin, pazar yerleri ve destek hizmetleri kadar freelance diye tabir edilen serbest çalışma şeklini de önemsemeleri dikkat çekiyor. Bu da bize, serbest çalışma konusunda yönetim ve destek sağlayacak firmalar için fırsatların mevcut olduğunu haber veriyor. Bu hizmetleri sağlayabilirseniz, giderek kalabalıklaşan bu alanda sunabileceğiniz bir şeyler var demektir. Türkiye’de freelance çalışanlar toplam iş gücünün yaklaşık yüzde 36’sını oluşturuyor. Serbest çalışma ekonomisi büyümeye devam ediyor. Bu nedenle, KOBİ’leri etkileyebilecek trendlerden haberdar olmak oldukça önemli.
