Azerbaycan, Ermenistan ile imzaladığı anlaşma kapsamında, Türkiye sınırında yer alan ve ülkenin geri kalanıyla bağlantısı bulunmayan toprağı Nahçıvan ile bir kara koridoru kurulması sözünü aldı. Açılacak koridor ile Türkiye ve Azerbaycan uzun bir aradan sonra kara yolu ile birbirine bağlanacaktır.
Ermenistan ile girdiği 44 günlük savaş sonrası işgal altındaki Dağlık Karabağ bölgesini geri alan Azerbaycan, 27 yıl sonra elde ettiği tarihi zafer ile yeni ticaret yollarının da kapısını araladı. Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan sıcak çatışmanın sona ermesiyle özellikle Nahçıvan koridorunun aktif hâle gelmesi Türkiye'nin avantajına bir durumdur. Nahçıvan koridorunun, Türkiye'ye lojistik, jeopolitik ve enerji açısından yeni fırsatlar getirmesi muhtemeldir. Türkiye imzaladığı anlaşma kapsamında İran'dan aldığı bin metreküplük gaz başına 490 dolar öderken aynı orandaki Azeri gazını ise 335 dolara alabilme fırsatını elde edecektir.
Gazın maliyetinde düşüş olabilir
Azerbaycan'ın bölgede hâkimiyeti ele geçirmesinin ardından, artık Nahçıvan koridoru ve gaz hattı için uygun ortam da söz konusu olmuştur. Nahçıvan koridoru, Türkiye’nin Kafkasya ve Orta Asya'ya açılan yeni bir kapısı anlamına denk gelmektedir. Transit yollar üzerinde konumlandığı için doğal bir avantaja sahip olan Türkiye’nin, enerjiye erişimi bu koridorla kolaylaşacaktır. Nahçıvan koridorunun açılmasıyla Azerbaycan, Nahçıvan'a gaz göndermek için İran'a ödediği yüzde 15'lik ödemeden de kurtulacaktır. Bölgeye inşa edilecek boru hattından gazın maliyetinde yaşanacak düşüşün oluşması mümkündür. Ermenistan'ın devre dışı kalması ile Türkiye'nin direkt Nahçıvan üzerinden bir boru hattı ile düşük doğalgaz maliyetine erişmesi kaçınılmaz olacaktır.
Avrupa’ya gaz akışı sağlanabilecek
Türkiye, Nahçıvan ve Azerbaycan arasında kurulacak doğalgaz hattı projesinin maliyeti ve süresi oldukça önemlidir. Bölgenin coğrafi şartları gereği dağlık bir araziyi barındırması, bu alanda boru hattı inşa etmenin belli bir maliyetini ortaya çıkarır. Ortaya çıkan maliyet, projenin süresi üzerinde de etkilidir. Zira 2017 yılında, Türkmenistan ile Türkiye arasında doğalgaz anlaşması çerçevesinde bir boru hattı projesi düşünülmüş; fakat yüksek maliyet ve süresel belirsizlik nedeniyle proje durdurulmuştur. Nahçıvan koridorunun açılmasıyla maliyetlerin düşmesi, Türkmenistan gazının Nahçıvan üzerinden Türkiye'ye, buradan da Avrupa'ya ulaştırılmasına yardım edecektir. Benzer bir şekilde, Kazakistan da bu projeden yararlanarak, Avrupa’ya gaz akışını sağlayabilecektir.
Beklenen ilk adım Rusya’dan geldi
Azerbaycan'ı ekonomik olarak diğer ülkelere daha da yakınlaştıracak koridorlardan biri Türkiye'yi doğrudan ilgilendirirken, İran'ı ise endişelendiriyor. Türkiye'nin İran ile yapmış olduğu doğalgaz kontratlarının süresi kademeli olarak önümüzdeki yıllarda bitecektir. Türkiye'nin Karadeniz'de gerçekleştirdiği 405 milyar metreküplük doğalgaz keşfinin yanı sıra ithal edilen gazda da LNG'ye yönelmesi Rusya ve İran'ı telaşlandırmıştır. Türkiye'nin hamleleri sonrası beklenen ilk adım ise Rus enerji şirketi Gazprom'dan gelmiş ve ilk defa Türkiye spot piyasaya dahil edilerek gaz satın almıştır. Tarihi doğalgaz keşfi, sıvılaştırılmış doğalgaz ithalatı, Nahçıvan üzerinden yeni bir koridor oluşturma düşüncesi çerçevesinde eline üç koz birden geçiren Türkiye’nin, kontratların yenilenmesine yönelik yakın zamanda kurulacak doğalgaz pazarlığı masasından büyük indirimle kalkması muhtemeldir.
En avantajlı ülke Azerbaycan
Türkiye'nin boru hatları ile doğalgaz aldığı en avantajlı ülke Azerbaycan. Dolaysıyla boru hatlarındaki en az maliyetli doğalgazın kullanılabilmesi açısından Azerbaycan'a yönelinmesi mümkün olacaktır. Koronavirüs nedeniyle enerji üzerinden elde edilen gelirlerde yaşanan ciddi düşüş, İran'ın Türkiye'ye verdiği doğalgazın fiyatını düşürerek daha rekabetçi bir hâle getirmesini sağlayacaktır. Rusya’nın Türkiye'ye spot piyasa üzerinden doğalgaz tedarik etmesine benzer bir hamle de İran tarafından gerçekleştirilebilir. Türkiye pazarını kaybetmek istemeyen İran’ın, ucuz doğalgaz hattı teklifinde bulunması da ihtimaller arasındadır.
,