Üniversiteye yerleşen öğrencilerin neredeyse üçte biri, doğru tercihte bulunmadığı duygusuyla yerleştikleri bölümden memnun değil. Peki bu süreçte öğrenci nasıl bir yol izlemeli? Üniversite adayları nelere dikkat etmeli?
Üniversite tercihleri başarı sırasına göre yapılmalıdır. 2020 yılında TYT oturumuna 2 milyon 424 bin 718 kişi girerken, 2021 yılında ise 2 milyon 592 bin 579 üniversite aday öğrencisi katılmıştır. Bu kadar yoğun talep gören bir sınavda başarı kriteri puan üzerinden değil başarı sıralaması üzerinden yapılmaktadır. Öğrenciler bölüm ve üniversite tercih ederken 24 tane tercih hakkına sahiptir. Bu tercih sıralamasını ise en çok yerleşmek istedikleri bölüm ve üniversiteden başlayıp, yerleşme oranı çok yüksek olan bölümlere doğru sıralamaları gerekir. Öğrenciler, 24 tercih hakkını gelme ihtimali olmayan “ölü tercih” dediğimiz tercihlerle doldurmamalılar.
Yükseköğretim Kurulunca (YÖK), adayların üniversite ve meslek tercihlerini yaparken daha bilinçli karar vermesini sağlamak amacıyla geliştirilen YÖK Atlas’a "Meslek" ve "Tercih" listesi modülleri eklenmiştir. Adaylara dijital kariyer rehberliği hizmeti sunan ve önlisans ve lisans seviyesindeki olası tüm tercihler ile ilgili tablolara erişim imkanı sağlayan modüllere http://yokatlas.yok.gov.tr adresinden ulaşılabilir.
Bölüm ve meslek seçerken nelere dikkat edilmeli?
Aday öğrenciler, seçeceği bölümün çalışma sahalarını iyice araştırmalıdır. Uygun çalışma sahası olan bölümlere karar verildikten sonra istihdam oranlarına bakılması gerekir. Tercih edilecek bölümün bir önceki yıla ait verilerinin karşılaştırılması, kontenjan sayıları, sıralama ve puan verilerine göz atıp, adayın kendi sıralaması ile kıyaslama yapılmalıdır. Öğrenciler, seçeceği bölümdeki ve genel kontenjanlardaki artışları göz önüne almalıdır. Artış ve azalış durumlarının sıralamalara etkisi olduğu unutulmamalıdır. Tercih edilen üniversitelerin laboratuvar veya uygulamalı dersler için uygun alanları kontrol edilmelidir. Üniversitenin, şehrin ve bölümün sunacağı fırsatlar değerlendirilmelidir.
Kişisel özelliklerine uygun mesleklere yönelmelidir. Meslek seçerken “En çok para kazandıran meslekler” olarak araştırma yapılmamalıdır. Aday öğrenciler, kendini maddi ve manevi anlamda tatmin edecek mesleklere yönelmelidirler. Adayın kendisini tanıması ve tercih edeceği mesleğin kendisine uygun olup olmadığını bilmesi gerekmektedir.
En çok tercih edilen meslekler nelerdir?
Sağlık alanında Tıp, Diş hekimliği ve Hemşirelik, Sağlık Yönetimi; Mühendislik alanında Mimarlık ve İnşaat Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği, İktisadi, İdari ve Soysal Bilimlerde Sosyal Hizmet, Psikoloji, Yeni Medya, Lojistik gibi bölümlere talep oldukça yüksek.
Üniversite seçerken nelere dikkat edilmeli?
Üniversite seçerken gerekli olan kriterler, şu şekilde sıralanabilir:
- Akademik kadro
- Çift anadal, yandal, yüksek lisans, doktora olanakları
- Erasmus ve Farabi gibi değişim programlarının varlığı,
- Staj olanakları
- Burs olanakları
- Lokasyon (kampüsün önemi)
- Sosyal etkinlikler
- Öğrenci kulüpleri
Pandemi nedeniyle uzaktan eğitim sürecinin hayatımıza girdiği son yıllarda adayların ve ailelerin üniversite seçimi yaparken üniversitelerin bu süreçleri nasıl geçirdiklerini incelemeleri de elzemdir. Kritik planlama sürecinde, ailelerin ve tercih danışmanlarının iş birliği yaparak adayın motivasyonunu arttırıcı bir şekilde süreci yönetmesi de önemli koşullardan birini oluşturmaktadır.
Hayatımız yaptığımız tercihlerin toplamıdır. İnsanlar, tercihleri ile kaderlerini imzalar.
Aday öğrencilerimize tercih maratonunda başarılar diliyorum.
