Bütüncül ağrı tedavileri

Klinik pratikte ağrı anatomisine, etiyolojisine, yoğunluğuna, süresine ve patofizyolojik mekanizmasına göre sınıflandırılır.

Anatomik ağrı sınıflandırma sistemi, vücutta ağrının hissedildiği belirli bölge veya bölgeleri tanımlar. Ağrıyı tanımlamak için ilgili vücut yeri kullanılır ve genellikle pratikte sık kullanılan baş ağrısı, bel ağrısı gibi sınıflandırma sistemidir. Etiyolojik ağrı sınıflandırma sistemi, ağrının etken faktörünü tanımlar. Etiyolojik ağrı faktörleri arasında akut yaralanmalar veya altta yatan hastalıklar bulunur. Altta yatan hastalık veya durum, kanser ağrısı veya bel fıtığı ağrısı gibi akut ya da kronik olabilir.

Ağrı süresi sınıflandırma sistemi

Ağrı süresi sınıflandırma sistemi, kişinin ağrıyı yaşadığı süreye göre yapılır. Süreye göre iki temel sınıflandırma akut ve kronik ağrıdır. Akut ağrı, üç ila altı ay içinde düzelen kısa süreli ağrıdır. Akut ağrı genellikle akut yaralanma veya travma ile ilişkilidir ve vücutta bir alarm işlevi görür. Kronik ağrı ise dokuların iyileşmesi için öngörülen süre sonunda halen devam eden (sürekli veya aralıklı) ağrı olarak tanımlanmaktadır. Kronik ağrı, üç ay veya daha uzun süreli ağrıdır ve genellikle psikolojik bazı durumlar da dahil olmak üzere çeşitli bozuklukların da eşlik ettiği ağrılardır. Patofizyolojik ağrı sınıflandırma sistemi, ağrı oluşumu sırasında ağrıya neden olan patofizyolojik mekanizmaya dayanmaktadır. Ağrılar şiddet derecesine göre de sınıflandırılabilir. Şiddetini belirleyen birtakım ölçekler mevcuttur.

Ağrı tedavileri

Ağrı, kişisel bir deneyimdir ve kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımları gerektirir. Ayrıntılı muayene sonrasında ağrı uzmanı tarafından hasta için en uygun tedavi seçenekleri belirlenmektedir. Hastalığı belirledikten sonra, hastanın yaşına, kilosuna, ek hastalıklarına uygun ilaç tedavisi başlanır. Bazı hastalıklarda bölgesel enjeksiyonlar, eklem içi enjeksiyonlar uygulanabilir. Ultrason ve floroskopi eşliğinde minimal invaziv girişimler yapılabilir. Bu girişimsel işlemler bazen lokal (bölgesel) uyuşturularak, bazen de sedasyon (hafif uyku hali) ile yapılır. İşlemler 10 ile 45 dakika arasında sürebilir. Bu tedavilerin yanı sıra ülkemizde 2014 yılından beri uygulanan geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları da ağrı tedavilerinde kullanılabilir. Bazı işlemler tek seans iken bazıları 10 seansa kadar uzayabilir.

Deneyimli hekimler tarafından uygulanmalı

Tüm bu işlemler risksiz değildir, eğitimini almış, deneyimli kişilerce yapıldığında riskler minimale iner ve fayda oranı artar. Örnek verecek olursak, bel ağrısı olan bir hastaya istirahat, ilaç tedavisi, fizik tedavi, epidural steroid enjeksiyonu, disk için ozon, radyofrekans, proloterapi, kuru iğneleme gibi pek çok tedavi uygulanabilir. Önemli olan hangi hastaya, hangi tedavi veya tedavi kombinasyonlarının uygulanacağıdır. Bu da tedavilere hakim, deneyimli hekimlerce  ve tabii ki hasta iş biriliği ile birlikte mümkündür.

Ağrı uzmanı ne tür hastalıklarla ilgilenir?

• Kanser ağrıları
• Kas iskelet sistemi ağrıları
• Bel ve boyun fıtığı
• Osteoartrit
• Omuz ağrıları
• Eklem ağrıları
• Sebebi bilinmeyen ağrılar

Uzm. Dr. Murat Tolga Avşar

Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı